Ochotnicza Straż Pożarna w Krościenku Wyżnym, jest najstarszą organizacją działającą w naszej gminie należy również do najstarszych na Podkarpaciu, bowiem została założona w 1898 roku, a jubileusz 110-lecia działalności jest okazją do oceny wyników pracy oraz ukazania osiągnięć, sukcesów i zapewne okazją do podzielenia się naszymi troskami i obawami.
OSP powstała w okresie zaborów, stad oprócz podstawowego zmagania się z plagą pożarów była realizowana działalność patriotyczna, kultywująca polskie tradycje, obyczaje i ukazująca nasze korzenie historyczne co miało wielki wpływ na kształtowanie świadomości publicznej i utrzymanie szeroko rozumianej polskości. Stad do dnia dzisiejszego zachowało się nasze angażowanie w działalność kulturalną
i społeczną prowadzoną na rzecz naszego lokalnego społeczeństwa. Konsekwencją austriackiego ustawodawstwa pożarowego było powołanie OSP w Krościenku Wyżnym. Jej pierwszym naczelnikiem był Franciszek Fejkiel. Jednak dopiero w roku 1909 jednostka została umundurowana i wyposażona w sprzęt gaśniczy – ręczną sikawkę czterokołowa . W tamtym czasie OSP liczyła 16 strażaków. W 1920 roku zakupiono druga sikawkę i utworzono dwie sekcje gaśnicze. Jedna znajdowała się na południowej części wsi a druga na północnej. Taki podział umożliwił szybsze dotarcie do pożaru.
W 1926 roku zakupiono mundury i hełmy. Rok później mieszkańcy ufundowali straży sztandar z wizerunkiem św. Floriana i Matki Boskiej Częstochowskiej, w tym czasie jednostka liczyła 31 strażaków. Ochotnicza Straż Pożarna rozwijała się w bardzo szybkim tempie. W roku 1932 zakupiono kolejne mundury oraz czapki galowe, dwie drabiny i dwie lampy naftowe. W 1934 r. dokonano podziału jednostki na dwa oddziały liczące po 10 osób, były to oddziały: ratowniczy i wodny. W 1935r. uchwalono nowy statut OSP.
W czasie okupacji hitlerowskiej działalność straży została zahamowana. Okupacja przyniosła duże straty, Niemcy zdewastowali większość sprzętu pożarniczego. W roku 1942 reaktywowano OSP, angażując do niej głównie przedwojennych strażaków.
Nowo utworzona jednostka liczyła 25 osób.
W roku 1948 udało się zakupić pierwszą motopompę. Natomiast w latach 1956 – 1959 budowano nową strażnicę w tym samym roku tj. 1959 zorganizowano obchody 60-lecia działalności OSP, z tej okazji wykonano okolicznościowe gwoździe z wyrytymi nazwiskami mieszkańców wsi i członków OSP. Ważnym dla naszej jednostki wydarzeniem było pozyskanie samochodu ciężarowego Studebaker, który w 1966 r. został przerobiony na wóz strażacki, jednak w roku 1972 uległ on uszkodzeniu a jednostka otrzymała nowy samochód ‘’Żuk”.
W 1984 roku jednostka otrzymała stara666, by kilka lat później tj w 1990 od Komendy Wojewódzkiej w Krośnie przejąć samochód bojowy Star 244 wraz z nowa motopompą i osprzętem W kolejnych latach tj. 1982-1986 członkowie OSP wykonali stalową wspinalnie z syrenę alarmową, oraz powołano komitet do budowy nowej remizy. W czasie tego okresu gromadzono materiały i prowadzono prace budowlane. Obiekt oddano do użytkowania 12 maja 1991 r. wcześniej 5 maja budynek uroczyście poświecono, nadano mu również nazwę „Dom Strażaka”. W roku 1997 jednostkę OSP włączono do KSRG- krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego co z pewnością przyczyniło się do wzrostu wyposażenia jak i wyszkolenia strażaków.
W kolejnych lata 1995 – 2007 to intensywne działania poszczególnych Zarządów w kierunku zaopatrzenia OSP w nawy sprzęt pożarowy oraz sprzęt umożliwiający strażakom odpowiednie reagowanie w czasie usuwania skutków powodzi i lokalnych podtopień budynków. Tereny Krościenka Wyżnego często zalewane przez wody rzeki Wisłok oraz przez spływ wód opadowych po intensywnych deszczach a w ślad za tym występujące często niszczenie kilkuletniego dobytku mieszkańców wymusiły potrzebę zakupy narzędzi i urządzeńumożliwiających udzielenie szybkiej i spranej pomocy mieszkańcom zalanych budynków. Jesteśmy też przygotowani nieść pomoc w przypadkach zagrożenia ruchu drogowego niezależnie od tego czy sprawcami kolizji są pojazdy czy piesi. Początkiem 2014 r. rozpoczęto prace modernizacyjne nad Domem Strażaka. Wyburzono starą remizę z 1975 r., a do części strażnicy z 1991 r. dobudowano nowe skrzydło z dwoma boksami garażowymi. Starszą część remizy odnowiono, przez co obiekt stał się jednym z najnowocześniejszych w województwie. Dom Strażaka wyposażony jest w trzy pomieszczenia garażowe, kotłownię, magazynki, pomieszczenia socjalne, toalety i łazienki oraz dwa pomieszczenia kuchenne. Świetlica wyposażona jest w sprzęt multimedialny i nagłaśniający. Powstała też Izba Tradycji Strażackich, która zawiera liczne eksponaty związane z pożarnictwem, zgromadzone przez OSP Krościenko Wyżne. Początkiem 2015 r. decyzją Podkarpackiego Komendanta Wojewódzkiego nadbryg. Bogdana Kuligi do naszej jednostki przekazany został samochód Star 14-227- GBA 2/17, który dotychczas pełnił służbę w Komendzie Miejskiej PSP w Krośnie. Uroczyste przekazanie ww. samochodu, przy udziale nadbryg. Bogdana Kuligi odbyło się na Walnym Zebraniu Sprawozdawczym OSP Krościenko Wyżne 21.02.2015 r.
Aktualnie oprócz podstawowego wyposażenia pożarowego nasza jednostka posiada dobrej klasy urządzenia specjalistyczne, dla przykładu wymienię tylko niektóre:
- trzy samochody – 2 średnie i 1 lekki
- zestaw hydrauliczny „Holmatro” przeznaczony do ratownictwa technicznego,
- motopompy, pompy pływające i pompy szlamowe,
- piły do drzewa oraz do betonu i stali,
- zestaw udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej,
- agregat prądotwórczy i aparaty ochrony dróg oddechowych.
Na przestrzeni kilku ostatnich lat nasi strażacy podnosili swoje umiejętności i kwalifikacje. Mieli okazje uczestniczyć w różnych ćwiczeniach bojowych organizowanych przez PSP na dużych obiektach miasta Krosna i obiektach naszej gminy.
Odbywali szkolenia podstawowe i specjalistyczne, aktualnie:
- 40 druhów posiada ukończony kurs podstawowy,
- 10 druhów ukończyło kurs udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej,
- 7 druhów posiada kurs operatorów sprzętu a kolejnych 7 ukończyło kurs dowódców.
Kurs ratownictwa technicznego posiada 12 druhów, natomiast kurs ochrony dróg oddechowych ukończyło 25 strażaków. W kursie BHP uczestniczyło 30 strażaków i wszyscy ukończyli go z wynikiem pozytywnym. Statutową działalnością jest również sfera kultury, tradycji, obyczajowości i patriotyzmu, polskiego patriotyzmu. W dziedzinie tej mamy również sukcesy, a które nie wzięły się z dnia na dzień. Jest to ogrom pracy zapoczątkowany przez naszych poprzedników również tych
z czasów założenia OSP, bowiem już w 1921 roku założono orkiestrę dętą liczącą 19 muzyków. Środki na zakup instrumentów pozyskiwali organizując zabawy i festyny. W zakupie pomagali też nasi rodacy mieszkający w USA i mieszkańcy okolicznych miejscowości. Duży wkład w działalność orkiestry wniósł Jan Bargiel, który był jednocześnie jej pierwszym kapelmistrzem. Kolejnymi dyrygentami byli: Franciszek Habrat, Bartłomiej Marszałek, Józef Pudłowski, Kuba Wojtowicz, Maciej Filar. W latach powojennych, przy naszej straży działalność rozwijało amatorskie kółko teatralne i ludowy zespół taneczny.
Od lat 50-ch XX wieku uczestniczymy w obchodach świat kościelnych. Uczestnictwo w obchodach Wielkiego Tygodnia, Bożego Ciała są na trwałe wpisane w nasz co roczny plan pracy. Jesteśmy współorganizatorami uroczystości Dożynkowych, uroczystości 3-cio Majowych i Święta Niepodległości. Nadal organizujemy zabawy, festyny, wycieczki, konkursy szczególnie o tematyce przeciwpożarowej, turnieje sportowe i imprezy rekreacyjne.
OSP w Krościenku Wyżnym prowadzi, tak jak w przeszłości, współpracę że wszystkimi lokalnymi jednostkami i organizacjami oraz władzami gminnymi i kościelnymi. Utrzymywanie bieżącego kontaktu z KM PSP Krosno i PKW PSP w Rzeszowie, Zarządem Powiatowym ZOSP RP należy raczej do obowiązkowych czynności. Jednak w naszą co roczną działalność wpisuje się również współpraca z innymi zaprzyjaźnionymi jednostkami sąsiednich miejscowości czy też OSP leżących w poza granicami administracyjnymi powiatu krośnieńskiego.
Rozwijamy współpracę z właścicielami zakładów zarówno handlowych jak i usługowo – produkcyjnych dla nas jest ona cennym działaniem nie tylko ze względu na możliwości finansowe lecz przede wszystkim na możliwości profilaktyki przeciwpożarowej i ochrony środowiska stąd sadzę, że korzyści są obopólne.
O skuteczności działań strażackich decyduje nie tylko sprzęt, wyposażenie ale przede wszystkim ludzie. W całym okresie 110 – ciu lat działalności liczebność druhów strażaków była różna, wahała się od 16 w roku 1898 a więc w roku założenia do 30 w 1936, w 1998 było nas 63-ch, w roku jubileuszowym a wiec 2008 stan osobowy wynosi 66 druhów oraz 35 członków orkiestry dętej. W historii działalności strażackiej znaczącą rolę odgrywały rody, rody z Krościenka Wyżnego, przywołam tu rody: Fejkli, Żywców, Lorensów, Pelczarów, Glazarów, Szmydów, Stypułów, Liputów, Habratów, Frydrychów, Podkulów. W każdym okresie dziejowym jednostka OSP dysponowała szeregowymi druhami zawsze gotowymi do niesienia pomocy innym, poświęcającymi swój czas i swoje cenne zdrowie
a nawet życie dla innych. Często nie zdając sobie sprawy z zagrożenia dla własnego zdrowia nie szczędzili sił by ratować życie i mienie innych osób. Jednak ciężar organizacji straży, rozwoju działalności i dbanie o bezpieczeństwo i wyposażenie strażaków należy do kadry zarządzającej czyli członków poszczególnych zarządów. Tak więc w naszej jednostce działali zaangażowani, rzetelni i efektywni społecznicy pełniący funkcje Naczelników są to osoby: Franciszek Fejkiel, Ignacy Filar, Roman Żywiec, Franciszek Podkul, Jan Habrat, Zdzisław Lorens, Robert Wójcik, Daniel Pelczar, Mateusz Liput, Paweł Szałankiewicz, Gabriel Glazar Aktualnie funkcję te pełni ponownie Daniel Pelczar.
Prezesami Zarządu byli: Ignacy Podkul, Ignacy Filar, Władysław Piękoś, ponownie Ignacy Filar, Jan Szmyd, kolejny raz Ignacy Filar, Franciszek Habrat, Józef Glazar, Jan Patla, Władysław Stypuła, Michał Marszałek, Edward Szmyd, Zbigniew Liput, Mateusz Liput, Dariusz Gruszka Aktualnym Prezesem Zarządu jest Andrzej Glazar
Wielu tych pionierów i zasłużonych strażaków na zawsze odeszło z naszych szeregów, my jednak pamiętamy o nich, co rocznie w Dzień Strażaka odwiedzamy ich mogiły składając symboliczne podziękowanie w formie kwiatów i zapalonego znicza. Nich pamięć o nich i ich dokonaniach trwa wiecznie.